|
7
شاخصه مهم در ارتباط با تشخيص هويت و كيفيت شارژ هاي همراه خوب
1- تاريخ درج شده را بر پاور بانك، جدي بگيريد.
 تاريخ
درج شده روي باتري ميتواند بسيار مهم باشد حداكثر زمان ممكنه براي باتري خوب
گاهي
حدود هشت الي ده سال پيش ميباشد. البته شرايط انبارداري بسيار موثر بوده و در دماي
بالاي 50 (مثلا اهواز و آبادان) بهترين باتري ها ميتواند در انبار بسرعت از بين
بروند.
و نيز باتري هاي نامرغوب حتي اگر متعلق به همان
سال هم باشند ممكن است چندان نشاني از سلامت نداشته باشند!
يكي از دوستان مهندس ميگفت: در يكي از مكان هايي كه در جنگ جهاني دوم ويران شده
بود، جديدا باتري خشكي را پيدا كردند كه هنوز داراي توان نامي اش بود و قادر بكار
گيري بود!
2- روش پر شدن يك پاور بانك خوب، حتما خودكار باشد:
|
نماد شارژ و باتري
در پاوربانك
بعد از شارژ
كامل، لامپ شارژ به نشانه قطع جريان شارژ،
خاموش ميشود. |
 |
|
به اين معنا كه وقتي جهت پر كردن باتري آنرا به شارژر ميزنيم بعد زماني مشخص (به نسبت ظرفيت
باتري و توان شارژر) كه باتري كاملا پر شد، مسيرشارژ قطع شود. چراكه در غير اينصورت
به اصطلاح سورشارژ شده و باتري بزودي فرسوده خواهد شد (باد ميكند و
نهايتا ميتركد). اينكه بدانيم آيا شارژ شدن باتري خودكار است يا نه؟ ميبايست بر بدنه
پاوربانك يك
لامپ داشته باشد (كه "نماد شارژ" ميباشد) و در زمان پر شدن كامل
باتري، خاموش شود.
توجه داشته باشيد كه
"نماد باتري" كه بصورت نمايشگر شبيه به باتري ميباشد و ميزان درصد
باتري را ذكر ميكند هرگز براي اين
منظور كفايت نميكند. ذيلا بيشتر توضيح خواهيم داد.
در مورد گوشي، مودم و ديگر وسائل همراه، از كجا بدانيم كه مجهز به "قطع جريان
شارژ
در زمان شارژ كامل" هستند؟
اين
سوال مهم را در اينجا ذكر كرديم چراكه ممكن است نه تنها در ارتباط با پاور بانك ها،
بلكه در مورد باتري هاي داخل لوازم ديگر نيز بدردتان بخورند.
"نماد باتري"
در لوازم همراه چه مفهوم و وظيفه اي دارد؟
 |
وضعيت هاي
باتري در حال مصرف |
 |
وضعيت هاي
باتري در حال شارژ
معلوم نميكند جريان شارژ قطع شده |
|
روي اكثر لوازمي كه تغذيه آنها توسط باتري قابل شارژ تامين ميشوند، جهت
نشان دادن وضعيت مقدار باتري، يك "نماد باتري" وجود دارد، كه بصورت نمايشگر
لامپي (ال ئي دي) و يا متني (ال سي دي) بوده و نسبت به نرم افزاري كه در
وسيله شما بكار رفته، ميتواند حالت هاي چندگانه اي را به كاربر اعلام كند.
من باب مثال ممكن است
20 در صد به اتمام باتري، بصورت يك علامت خطر از كاربر
بخواهد آنرا ببرق زده و پر نمايد و پس از پر شدن توسط شارژر، ماداميكه به برق متصل
است علامت برق را نشان داده و زمانيكه از برق جدا ميشود علامت را پاك كند.
اما اين به آن معنا نيست كه
حتما ماداميكه باتري پر شده و ببرق متصل است توسط مدار
محافظ ، جريان
شارژ آن قطع شده و اين همان نكته ايست كه كاربر ميبايست از بابت آن مطمئن شود.
چگونه
مطمئن شويم كه جريان شارژ باتري پس از پر شدن آن، بطور خودكار قطع ميشود؟
همانطور كه گفتيم بدليل اينكه در پاوربانك ها، معمولا
يك لامپ كه "نماد شارژ" بوده و نشانه جريان گيري از شارژر ميباشد، بطور جداگانه
تعبيه شده و جاي هيچ ابهامي باقي نميگذارد اما در لوازم
ديگر اينطور نيست. "نماد باتري" ميتواند بيانگر چندين وضعيت
باشد و كاربر ميبايستي حتما مطمئن شود كه پس از شارژ كامل باتري، مدار
شارژر قطع ميشود.
براي اين منظور، هنگاميكه مشاهده نموديد "نماد باتري" شارژ
كامل را نشان داد، بمدت يك ساعت شارژر را قطع نكنيد
تا ببينيد آيا شارژر و يا
باتري (بخصوص باتري) گرم هستند؟ اگر گرم نبودند؛ احتمالا جاي نگراني نيست و مدار فطع خودكار
در وسيله تان وجود دارد و در غير اينصورت، وقتي نمايشگر باتري حالت شارژ كامل
را نشان داد، حتما خودتان شارژر را قطع نماييد. براي افرادي كه داراي ولتمتر
ديجيتالي هستند حصول اطمينان بسيار ساده تر ميباشد، چراكه بعد از يكساعت باتري كه
از زير شارژ خارج شده ولتاژش 4.22 ولت نيست بلكه حدود 3.9 ولت ميباشد.
البته حتي در حالت اول
(سرد بودن باتري بعد از يكساعت) هم، هر چند وقت يكبار كاملا دقت كنيد كه باتري تان كمترين
حالت تورم را نداشته باشد. و اگر تورمي هرچند جزئي مشاهده كرديد، احتمال زياد مربوط
به عدم وجود مدار قطع شارژ ميشود كه در ارزيابي تان اشتباه كرده ايد. و منبعد مواظب زمان قطع
شارژ باشيد تا خودتان آنرا از برق جدا كنيد.
وجود تورم در بدنه باتري در حد ناچيز، اگرچه خوب نيست اما باتري باز هم ميتواند سالها بكار خود ادامه
دهد.
3- يك پاور بانك خوب، بايد محافظ اتصال كوتاه و محدود كننده جريان داشته باشد.
اول "تصال كوتاه" يا "شورتي" را توضيح دهيم:
هرگاه دو سر سيم هر دستگاهي را بوسيله يك تكه سيم مسي بهم وصل كنيد اصطلاحا ميگوييم
دستگاه دچار اتصال كوتاه شده يا بعبارتي ساده تر "اتصالي كرده". در اين حالت
بدليل مقاومت اهمي بسيار بسيار ناچيز سيم متصله، اولين اتفاقي كه مي افتد عبور بيش
از حد جريان الكتريكي از آن سيم ميباشد. تا جاييكه يا خود آن سيم داغ حتي شعله ور
شده و يا بخش هاي الكترونيكي كه توسط آن تكه سيم بهم متصل شدند دچار آسيب جدي و يا از كار افتادگي
كامل خواهند شد.
قابل توجه اينكه اكثر دستگاه هاي برقي و الكترونيكي يا بدليل عبور جريان بيش از حد
برق و يا بعلت اعمال ولتاژي بالاتر از ولتاژ مورد نيازشان ميسوزند.
عدم وجود "محافظ اتصال كوتاه" در باتري پاوربانك چه عواقبي در پي دارد؟
 باتري يعني منبع انرژي و در برخي وسايل مانند خودرو كه نياز به جريان لحطه اي فوق
العاده اي داريم، از باتري هاي اسيدي سربي استفاده ميشود. اين باتري ها قادرند
تمامي انرژي خود را براي حتي يك چند ثانيه در اختيار كاربر قرار دهند تا بتواند يك وسيله چند ده آمپري را در اين زمان كوتاه راه اندازي كند.
گاهي تعميركاران خودرو براي اطمينان از سلامت و قدرت باتري، دو سر باتري را
بشيوه ماهرانه اي اتصال كوتاه ميكنند تا قدرت جرقه و در نتيچه توان باتري را
ارزيابي كنند!
اما براي باتري هاي قابل شارژ وسايل همراه (چه نيكلايي و چه ليتيومي) نه تنها اتصال
كوتاه مجاز نيست بلكه حد مجازي براي
عبور حداكثري جريان وجود دارد، چه براي پركردن و چه براي تخليه و استفاده كردن از
آن. و اگرچه باتري را با كميت "يك ساعت" مشخص ميكنند يعني مينويسند "ده آمپر
ساعت" اما تخليه انرژي باتري حتي
نبايد در يك ساعت انجام بگيرد. چراكه در اثر تخليه سريع، مواد داخلي آن داغ
و تجزيه شده و باتري مشخصه هايش را با سرعت بيشتري از دست داده و فرسوده ميشود.
حداكثر جريان مجاز (چه شارژ و چه دشارژ)، چيزي در حد يك دهم كل ظرفيت باتري است.
|
نكته
مهمي كه هيچگاه به اندازه كافي مورد توجه قرار نميگيرد، مقدار مجاز جريان مصرفي لحظه
اي از پاوربانكها ميباشد. چراكه يك كاربر وقتي ميبيند روي باتري نوشته ده آمپر ساعت،
تصور ميكند كه ميتواند وسيله ده آمپري را به آن وصل كند! در حاليكه توصيه اكيد بر
ميزان مصرف مجاز لحظه اي، يك دهم و در شرايط اضطرار،
حداكثر يك پنجم كل ظرفيت باتري است نه بيشتر. |
 اساسا انواع هرگونه از منابع ولتاژ، بسته به ضخامت سيم رابط و جريان مصرفي مصرف
كننده و نيز كل مقدار انرژي داخلي خود آن منبع (مقاومت داخلي)، مقداري مشخص از
جريان داخلي را به بيرون هدايت ميكند. حال اگر دو سر آنرا حتي بشوخي هم بهم وصل كنيم،
جدي گرفته و در واقع ميخواهد تمام انرژي خود را بيكباره از اين مسير كه مقاومت
الكتريكي ندارد تخليه كند و اين بمعناي
"انفجار در حد وصع و توانش" ميباشد.
اصلي ترين عامل آتش سوزي هاي برق آسايي كه در اتوبوس هاي مسافري و در هنگام تصادف
صورت ميگيرد، همين است كه باتري قدرتمند داخل اتوبوس در لحظه تصادف، در خودش و
يا در سيمكشي هاي داخل اتوبوس، دچار اتصال كوتاه شده و
بيكباره منفجر ميشود. با توجه به اينكه سيم هاي رابط در سراسر اتوبوس كشيده شده
اند، باعث شعله ور شدن ناگهاني كل خودرو شده چنانكه امكان هيچ عكس العملي براي نجات مسافران
را قرار نميدهد.
انفجار باتري حتي در مورد گوشي هاي بسيار گرانقيمت سامسونگ و آيفون هم مشاهده و
مايه شرمساري توليد كننده و مبلغين آن، فراهم شده است.
محاقظ اتصال كوتاه و محدود كننده جريان خروجي در پاور بانك، هردو لازم ميباشد.
"اتصال كوتاه" بيشتر به عدم دقت كاربر و يا
نامرغوبي سيم رابط پاوربانك (كه معمولا در اثر پارگي و اتصالي كردن سيم رابط
بين دو وسيله ايجاد ميشود) مربوط ميشود بنا براين ميبايستي هميشه به سلامت سيم رابط
توجه جدي داشته باشيد و حتي المقدور از رابط هاي زره دار با ضمانت يك ساله استفاده
نماييد.
اما "محدود كردن جريان خروجي" مربوط به موردي ميباشد
كه اتفاقا كاربر نميتواند مواظب آن بوده و از آن جلوگيري كند.
و براي پيشگيري از شرايط ناخواسته اي كه كاربر درگير آن ميشود، در پاوربانك ميبايست
تمهيدات محدود كنندگي جريان خروجي را نيز بعمل آورد.
بعنوان مثال وقتي شما يك باتري كاملا خالي وسيله تان را كه ظرفيت آن 4 آمپر است (مثل
تبلت هاي ده اينچي) به پاور بانك ده آمپري وصل مي كنيد بدليل اختلاف سطح ولتاژ
بين آن دو منبع، باتري وسيله ميخواهد در دقايق اول 6 اليبيش از 10 آمپر از پاوربانك شما دريافت
كند. حال اگر داخل پاوربانك مدار محدود كننده عبور جريان نداشته باشد، احتمالا با همان
چند بار شارژ كردن، كار آن ساخته و به سطل زباله پرداخته خواهد شد!
 بهرحال
يك باتري پاور بانكي خوب ميبايست يك مدار محافظي داشته باشد كه امكان خروج جرياني
بيش از حد را ندهد چه برسد اتصال كوتاه را!
چگونه بدانيم باتري پاوربانك ما، داراي محافظ اتصال كوتاه يا محدود كننده جريان
خروجي است؟
همانطور كه ذكر شد بهر دليل نبايد دو سر باتري را بهم وصل كرد. لذا پيشنهاد
ميشود با آزمايش ذيل از امكان محدودكنندگي جريان خروجي پاوربانك تان مطمئن شويد:
يك لامپ سه آمپري را به خروجي آن وصل نماييد (سه ولت-سه آمپر يا
تقريبا سه ولت-ده واتي). ممكن است يكي از اين سه حالت اتفاق بيفتد:
 حالت
اول: لامپ اصلا روشن نشود.
بمعناي آنست كه "مدار محافظ
اتصال كوتاه"،
عبور جريان بيشتر از حد مجاز در خروجي را كاملا
"قطع"
كرده است.
حالت
دوم: لامپ با نور كامل روشن نشود و بلكه حالت سو سو زدن
داشته باشد.
بمعناي آنست "مدار محدود كننده جريان"، جريان خروجي بيش از حد را "محدود"
كرده، نه مثل
حالت فوق كه كلا قطع كرده است.
حالت
سوم: لامپ روشنايي كامل داشته باشد.
نشانه عدم وجود مدار محدود كننده جريان (لااقل در حد سه آمپر)
در پاوربانك شماست.
اساسا سه آمپر ساعت، عدد بزرگي براي يك پاور بانك ده
آمپري است و مصرف بيش از دو آمپر در ساعت يعني
ناپرهيزي و استفاده غير فني كردن از اين پاوربانك ميباشد.
4- يك پاور بانك خوب، در زمان بيكاري نبايد شارژ خودش را بخورد!
باتري هاي نيكلايي، اينطور بودند و وقتي آنرا كاملا پر ميكرديد، بعد از يكي
دو ماه كه سراغشان ميرفتيد خبري از باتري پر شده نبود! چراكه بيش از نيمي از شارژ
خود را خودش مصرف كرده بود. باتري ليتيومي خوب اما از 5 الي 10 ماه انرژي را در
خودش حفظ ميكند.
باتري
پر شده اما بيكار را در كشو و صندوق خودروتان قرار ندهيد چرا كه تغييرات دماي محيطي
بخصوص در خودرو بسيار زياد است
بهترين
مكان نگهداري باتري پر شده بيكار، يخجال و در بخش داروخانه اش است چرا كه
متوسط تغييرات دما در شبانه روز اين بخش، حداكثر 4 درجه و متوسط حرارت داخل يخچال در
سال، 4 الي 14 درجه است. |
حرارت باعث هرچه فعال تر شدن فعل و انفعالات شيميايي ميشود و از
آنجا كه الكتروليت هاي داخل انواع باتري ها يك محيط فعال شيميايي و يوني هستند
(جامد نبوده بلكه حالت مايع دارد) حرارت محيطي
بالاي 25 درجه باعث عبور جريان نشتي بين كاتد و آند آنها خواهد شد.
توجه
داشته باشيم كه در حرارت محيط بالاي 25 درجه، مشخصه هاي بيشتر قطعات الكترونيكي نيز
بسمت شرايط نامطلوب كاري پيش ميروند و در حد 45 درجه (لوازم قرارگرفته در زير
پنجره جلو و عقب خودروي متوقف شده در افتاب تابستان، مثل گوشي تبلت بلوتوث...)
ميتواند بخودي خود وسايل الكترونيكي را هم فرسوده كرده و حتي از كار بيندازد!
|
